Dernek çalışmalarında bugüne kadar uygulamaya çalıştığımız (bazıları tüzükte de geçen) birkaç ilke var:

• Derneğin ana amacı, Sistem Düşüncesi yaklaşımını toplumun tüm kesimlerine yaymaktır.
  • Bu zaten derneğin kuruluş amacı. Doğrudan bu amaca yönelik çalışmalar dışında hiçbir çalışma yapmıyoruz. Örneğin; web sitesi, sosyal hesaplar, bültenler, sempozyumlar, eğitimler vb sistem düşüncesi dışında hiçbir bilgi içermiyor.
• Sistem düşüncesi eğitimi almış ve bu konuda bir yıl çalışma yapmış kişiler dernek üyesi olmaya hak kazanırlar.
  • Bu ilkenin amacı derneğin, sistem düşüncesi konusunda kavramsal bilgisi ve uygulama deneyimi olan kişilerden oluşması. Diğer türlü kuruluş amacını gerçekleştirmekte zorlanacağını düşünüyoruz. Başka koşulun olmamasına ayrıca özen gösterdik. Diğer bir deyişle, sistem düşüncesi yaklaşımının yayılımı için bilgi ve deneyimin gerekli ve yeterli koşullar olduğunu düşünüyoruz.
• İki yıl boyunca sistem düşüncesi konusunda çalışma yapmayan üyeler Yönetim Kurulu kararı ile üyelikten çıkarılabilirler.
  • Bu ilke de önceki ilkenin tamamlayıcısı. Sistem düşüncesi konusunda çalışma yapılmadan sistem düşüncesinin yayılması pek olası görünmüyor. Derneğin temel amacının "yaymak" eylemi olması nedeni ile geçerli bir dernek üyeliğinin ancak sistem düşüncesi konusunda çalışma yaparak olabileceğini düşünüyoruz.
• Kararlar, dernek toplantısına katılanların oy birliği ile alınır.
  • Bu ilke başlangıçta biraz tuhaf gelebilir. Ancak herhangi bir üyenin bir nedenle aklına yatmayan bir kararın alınmasının uzun erimde hiç istenmeyen sonuçlara neden olabileceğini düşünüyoruz. Karar alınacak konunun, çoğunluğun onayını alacak kadar değerlendirilmesi, tüm çekinceler giderilmeden karar alınmaması önemlidir. Oy birliği ile karar alma; başlangıçta zaman kaybına neden oluyor gibi görünse de, önlemiş olduğu olası sorunların yaratacağı kayıplara kıyasla derneğin etkili çalışması yönünde bir ilkedir.
• Tüm dernek çalışmaları herkese açıktır.
  • Toplum yararına gönüllü çalışanlardan oluşan bir topluluğun bütünüyle açık olması, gizleyecek bir şeyinin olmaması gerektiğini düşünüyoruz. Bu nedenle dernek toplantıları herkese açık yapılır, toplantı kayıtları ve dernek hesapları internette yayınlanır.
• Tüm dernek çalışmaları gönüllü olarak, ücretsiz yapılır.
  • Bu ilke dernek amacının gerçekleşmesi için çok önemlidir. Çalışmaların ücretsiz olması:
    • Bir tür eleme işlevi görür. Gönüllü çalışmayacak olanlar derneğe girmez.
    • Doğrudan sistem düşüncesine yönelik bir pazar oluşmasını önler.
    • Maliyet bilinci oluşmasına ve yaratıcı çözümler bulunmasına yardımcı olur.
    • Katılımcıların güven duymasını sağlar. Bilimsel araştırmalar da ücret ile özendirilmenin yardımlaşma isteğini azalttığını göstermektedir.
• Katkıda bulunanlar eser sahibidir (Contributors are authors).
  • Bu ilke, gönüllü çalışmalardaki çıkar çatışmalarını önlemeyi amaçlar. Akademik çalışmalarda puan paylaşımı gibi konular nedeniyle daha büyük risk vardır.
    • CRediT (Katkı Sağlayanlar Sınıflandırması) yaklaşımı benimsenir.
    • Katkılar yayında belirtilir ve katkı sağlayan herkes eser sahibi sayılır.
    • Örnekler: yeni ders planı geliştirme, yeni ders verme gibi katkılar.
• Dernek iletişim kanalları yalnızca Sistem Düşüncesi Derneği etkinlikleri ve bilimsel çalışmalar için kullanılır.
  • Bülten, sosyal medya, e-posta vb. kanallarda yalnızca dernek etkinlikleri ve bilimsel çalışmalar duyurulur.
• Deneyimli ve yetkin üyeler dernek adına tanıtım yapabilir veya eğitim verebilir.
  • ESD Uygulayıcı Çalıştaylarında deneyimli veya sistem dinamikleri dersi veren üyeler tanıtım yapabilir, eğitim verebilir. Yapılan çalışmalar dernek toplantılarında paylaşılır.
• Kaynaklar amaca yönelik olarak sağlanır.
  • Yalnızca belli bir harcamaya yönelik kaynak sağlanır, ortak bir kaynak havuzu yoktur. Bu yaklaşım kaynak dağıtımı konusunda anlaşmazlıkların önlenmesini ve şeffaflığı sağlar.
    • İçerik: Sunucu, alan adı, e-posta sistemi, çevrim içi toplantı programı vb.
    • Bağımsızlık: Kaynaklar yalnızca dernek üyelerince sağlanır.
    • Saydamlık: Kaynak sağlayıcılar listesi Google Sheets üzerinden açıkça paylaşılır.
    • Yeni kaynak sağlamak isteyen üyelerin önerileri dernek toplantısında karara bağlanır.